Đầu tư Cryptocurrencies và những trải nghiệm của riêng bản thân mình

Thời điểm mình viết bài chia sẻ này thì thị trường đang vào giai đoạn downtrend đầu năm 2022 (xu hướng giảm giá liên tục trong dài hạn) và bản thân mình cũng có nhiều thời gian suy nghĩ hơn. Trong bài viết này mình sẽ chia sẻ lại quá trình mình tham gia thị trường, những bài học về sự mất mát, quá trình phát triển tâm lý đầu tư ở bản thân, hành trình x1000 lần tổng tài khoản trong 5 tháng và những suy nghĩ hiện tại. 

Mình không có chủ ý khoe lãi (có những con số trong bài viết thực sự rất nhỏ trong thị trường này), không phím hàng hoặc những điều đại loại như thế. Đây chỉ là những trải nghiệm riêng của bản thân mình và những điều mà mình đã học được, nếu vô tình đọc được, các bạn hãy xem đây là những điều mình chém gió nhé. 

I. Những bước đi chập chững đầu tiên:

Lần đầu tiên mình được nghe đến Bitcoin là vào năm 2011 ở các bảng tin thời sự trên tivi, khi BTC đã có giá "đến" 5$. Lúc đó mình vừa tốt nghiệp trường cấp 3 nhưng mãi đến 02/09/2020 mình mới tiến hành 1 lệnh giao dịch mua ETH đầu tiên từ sự hướng dẫn của những người bạn thân. 

Mình cũng như các bạn, đã nghe ra rả về Bitcoin cũng như crypto và thị trường này suốt 1 quãng thời gian dài, nghe về những trò lừa đảo hay những khoản đầu tư siêu lợi nhuận trên báo chí hằng ngày nhưng chưa 1 lần thực sự tìm hiểu về nó. 

Bài học đầu tiên mà mình biết: thị trường luôn ở đó và hoạt động xuyên suốt. Canh và tìm thời điểm phù hợp để join vào sẽ không tốt bằng bản thân tồn tại ở trong thị trường bao lâu.

Bản thân mình đến với thị trường này với tâm thế là con số 0: không kiến thức, không trải nghiệm, không tìm tòi học hỏi, không biết chọn lọc để tiếp thu, và, không biết bắt đầu từ đâu.

Nếu đã từng tham gia thị trường, bạn có nhớ về cảm giác lần đầu tiên thực hiện các lệnh nạp tiền lên sàn chứ?!!! Có nhiều chút lo sợ bị lừa đảo, có nhiều chút sợ mất, có nhiều chút đợi chờ, và... nhiều chút cảm giác khác nữa. Nếu có thì hãy cùng để lại comment nhé!

Và khi đó, mình tham gia tất cả các group có thể biết, có thể nhận các kèo được share. Cứ thế mình trông đợi mọi người phím hàng cho mình.

Khi đã nạp tiền vào tài khoản rồi, điều đầu tiên các bạn làm sẽ là gì??? Với mình là những tin nhắn hỏi ngay các chiến hữu:

- Ê tụi bây, tao nạp vô được 7k$ rồi, bây giờ mua con nào?
- SOL đi, con này xịn lắm. Hôm qua nó có giá gần 5$, giờ đang điều chỉnh về còn hơn 4$ một tí thôi.
- Ok, dứt.

Mình đã chẳng đắn đo suy nghĩ hay tìm hiểu thông tin thêm mà đã all-in 7000$ tiết kiệm được trong thời gian đi làm vào SOL khi đó đang có giá là 4$, và hiện tại SOL đang có giá 120$, ATH của SOL lên đến 259$. Wow, 7000$ đã thành 453,000$. Một khoản đầu tư siêu lợi nhuận!!!

Nhưng khoan, hãy dừng lại khoảng chừng là 2 giây. Với một người mới như mình, ngay chiều hôm ấy, khi thị trường xuống dốc, tài khoản mình âm khoảng 15% giá vốn. Và điều gì đến cũng đến: Tâm lý hoảng loạn, mình đã bán tháo toàn bộ. Trong đầu của mình lúc đó chỉ nghĩ được 1 điều: mình đã mất gần 25 triệu cho 1 buổi chiều. Số tiền đó sẽ là số tiền tiết kiệm suốt 1-2 tháng đi làm của một nhân viên văn phòng như mình.

Điều thứ 2 mình học được: đừng bao giờ all-in vào bất kì thứ gì, ngay cả những điều mình chưa biết hoặc đã biết vì chúng ta đa phần đều mang tâm lý con bạc.

II. Đánh margin, futures và lệnh cháy 12.000$

Tại giai đoạn này thay vì tự tìm tòi và học hỏi dần, mình vẫn có xu hướng là đi hỏi. Mình hỏi tất cả bạn bè thân thiết của mình rằng: "Mã này như thế nào? Con này ra sao? Tao vừa nạp tiền vô rồi, có con nào xịn không chỉ tao mua với tụi bây. Ê, mới mua mà nó giảm, đang lỗ 10% rồi giờ sao. Ê nó lời được 10$ rồi bán liền không,..."

Và,... ngày nào mình cũng xem chart. Thậm chí hằng giờ, mỗi 10-15p. Nửa đêm ngủ cũng giật mình dậy xem chart. Đang đi ăn, đi chơi, hay chạy xe cũng xem chart...

Mình cũng bắt đầu đi tìm các hội nhóm share kèo, tìm các kênh học về phân tích kỹ thuật. 

Để rồi cũng nhiều lần tự cười 1 mình và thốt lên: “Đù, cái này hay, sao giá nó đi đúng vậy ta, mình đã có chén thánh...” Cũng từng ấy lần tâm trạng tiếc nuối bất an, lắc đầu vì thua lỗ. Lúc được thì cứ ngồi rung đùi nghĩ mình ngon! Đến khi thua thì lại ngẩn tò te ra, vò đầu vuốt tai không ổn, không ổn rồi! Lại bắt đầu thử cách khác. Tâm lý sáng nắng chiều mưa trưa lại ra rả vào lệnh.

Mình lại thử đủ cách chơi từ spot, margin, futures, mua khống bán khống,...

Những tháng ngày nghiện đánh futures

Bạn bè đánh futures thì cứ share kèo ăn liên tục, lúc thì ăn 5.000$ lúc ăn 10.000$ chỉ với 1-2 lệnh. Tâm trạng mình bị cuốn theo, vào lệnh fomo theo bất chấp. Thế rồi có những đêm phải nhắn tin cầu cứu đồng đội lúc 1 giờ sáng để mượn thêm từ 200$, 500$ rồi 1.000$ cứu lệnh bị margin call tránh bị mất trắng tài sản. 

Mấy ngày đi hỏi mượn tiền cứu lệnh

Chuyện gì đến thì cũng đến, ngày 17/04/2021 mình treo vài lệnh Long chế độ Cross với đòn bẫy cao. Đêm đó mình vẫn rung đùi khoe với đám bạn là: 

- "alo alo, tao treo một mớ lệnh vào vốn 200$ mỗi lệnh và hầu như con nào cũng đang ăn x3 rồi, mấy con này đang nghe tin ở mấy group nhiều, chắc treo luôn, sáng mai tao canh chốt được thì đi nhậu".

Lệnh gọi thanh lý tài sản từ Binance

Khi treo lệnh ở chế độ Cross, mình cũng chấp nhận sẽ bị âm trước khi ăn lãi đậm. Nhưng cuộc đời không như là mơ, vào trưa 18/04/2021, khi đang trong phòng thi, mình nhận được email báo toàn bộ gần chục lệnh bị thanh lý sạch. Mình bắt đầu hoang mang không biết chuyện gì vừa xảy ra. Mang tâm trạng thất thần vì vừa mất thêm 1 số tiền lớn đối với mình ở thời điểm đó. Mình về nhà và không giao tiếp với ai, mất ngủ vài đêm liền và phải tự thừa nhận với bản thân là mình đã cháy tài khoản và mất trắng 12.000$. 

Bài học tiếp theo mình học được: Đừng bao giờ nhìn vào ví người khác. Họ có bản lĩnh để ăn lãi to nghĩa là đã trải qua những đau thương mà mình chưa trải. Chúng ta luôn mang tâm lý so sánh với thành công của người khác mà thường bỏ qua những đoạn hành trình mà họ đã đi.

Sau lần đó, mình tự hứa với bản thân sẽ không bao giờ đụng vào futures hay margin nữa. Nhưng khi tâm lý hưng phấn, mọi chuyện tốt đẹp, người ta thường hay quên những lời thề lúc giông bão. Sau này mình vẫn chơi Futures nhưng ở một tâm lý khác, cách chơi hoàn toàn khác.

III. Hành trình về bờ, những khoản lợi nhuận khủng,...

Các bạn đọc đến đây, đã tham gia thị trường rồi có tin rằng có những lệnh chỉ cần mua 1$ và sau 15p, tài khoản sẽ có ngay 5-6000$ không? Đó là 1 trải nghiệm điên rồ mà chính bản thân mình đã trải qua với hàng trăm lệnh liên tục như thế. 

Bản thân mình là một người rất dễ lấy lại năng lượng tích cực. Khoảng 2 hôm sau ngày cháy tài khoản, mình nhắn tin thông báo với mấy thằng bạn thân rằng:

- "Anh em có đường nào kéo tao về bờ không, tài khoản cháy sạch rồi"

Tụi nó la lên: "á đù, bữa giờ mày im im, ai biết như thế nào". Và từ buổi hôm đó, mình bắt đầu 1 trải nghiệm mới trong thế giới crypto này.

Thời điểm ấy, khi dạo quanh các group Crypto Việt Nam và thế giới, nhóm mình thấy rất nhiều người đang bàn tán về các đồng coin theo trend "meme coin". Nhóm mình dành 2-3 ngày cật lực tìm hiểu và đánh theo trend meme coin. 

Lối chơi đó nổi lên như một phong trào. Cụ thể, DOGE là một đồng cơ bản không có bất kỳ chức năng gì, nhưng nổi lên không phải chỉ bằng các tweet từ Elon Musk, mà là việc DOGE kéo theo hàng chục loại “chó” khác moon như: SHIB, AKITA, SNOGE,...

Tương tự DOGE, gần như tất cả các token có tiền tố là SAFE đều được pump lên cực mạnh trong thời gian rất ngắn. Một vài cái tên có thể kể đến là: SAFEGALAXY, SAFEMARS, SAFEMOON,...

Ưu điểm dễ thấy nhất của phong trào này là… rất vui. Thị trường khi đó fomo đến nỗi chỉ cần bỏ ra 1$ vốn và 0.1$ phí giao dịch cho 1 token mới vừa được tạo, chưa ai mua, khoảng 10-15 phút sau là tài khoản đã tăng lên 500$ - 1000$ thậm chí 2000$ trong chỉ trong buổi tối.

Những bữa cơm qua loa, vội vã, mất ăn mất ngủ để không bỏ lỡ bất kì 1 kèo nào

Có những ngày vừa cầm điện thoại vừa vật vờ chợp mắt khoảng 15-30p là bot báo ting ting khắp phòng. Phải bật dậy ngay để vào lệnh. Khoảng thời gian đó kéo dài tầm 2 tháng.

Khi thị trường fomo, câu chuyện x1000 lần khoản đầu tư cực kỳ dễ dàng. Trend này thực sự rất vui.

Có 1 kỷ niệm nhỏ mà tụi bạn mình đến giờ vẫn hay cà khịa mình là có tối nọ có 1 kèo vào vốn chỉ 10$, đợi sau 2-3 tiếng vẫn chưa lên giá, cứ nghĩ là scam. Tụi mình quyết định đi ngủ để sáng mai ra xe đi Vũng Tàu party. Riêng bản thân mình không ngủ được vì khá phấn khích, mình quyết định ngồi canh. Và thành quả đến, 10$ mua lúc 23h đêm và đến 4h sáng nó đã thành 2000$. 

Với 4-5 tài khoản mua khi đó thì có nghĩa là với vốn 40$-50$ tụi mình thu lời được 8-10k$. Nhưng với kinh nghiệm quá non nớt của mình, mình chỉ bán trên tài khoản của bản thân mà không gọi tụi bạn thức dậy để cùng bán. Rốt cục đến 6h sáng, tụi mình chỉ gom lại tổng cộng được khoảng 3000$, "mất đi" phần lãi 5000$ trong 2 tiếng.

Chỉ với 2$ mua 1 token, sau 15 phút bạn sẽ có ngoài 400$ | khoản lãi x200 lần với 1 lệnh mua

Giải thích 1 chút về việc 1 lệnh chỉ mua  khoảng 10$ mà không mua nhiều hơn: Khi đó có rất nhiều dự án chặn việc bạn vung tiền để nắm quyền kiểm soát nên trong những đoạn code họ sẽ giới hạn volume được mua, hoặc có rất nhiều dự án có thanh khoản cực nhỏ nên cho dù mua nhiều cũng không được.

Những quả chart scam tạo fomo rất khéo

Có ăn tất nhiên có dính scam, hàng chục kèo chỉ cho mua không cho bán, bị rút thanh khoản,... nhưng thực sự không thấm vào đâu so với số kiếm được. 20 ngày sau, từ số vốn vỏn vẹn còn lại trong tài khoản là 100$, mình đã về bờ và có 1 khoản lãi đủ nhiều.

Họ, những người đó, ngày hôm ấy đã đưa mình “về bờ”

 ...thử làm market maker, phấn khích, mất ngủ...

Thời điểm đó, Sài Gòn bắt đầu bùng dịch trở lại, toàn thành phố bắt đầu thực hiện các lệnh giãn cách, tình trạng ngày càng tồi tệ hơn khi số ca tử vong càng lúc càng tăng cao. Mình đã quyết định nghỉ việc, làm ở nhà và dành thời gian full-time với crypto. 

Chính những kèo ăn lãi đậm và bị scam như vậy mình đã vỡ lẽ ra rất nhiều điều trong thị trường này. Thay vì đi săn kèo, giờ đây tụi mình quyết định tự tạo kèo cho người khác săn, không chơi game của người khác nữa mà tự tạo game riêng. 

Những tháng ngày tạo "dự án"…

Với các kinh nghiệm tích lũy được từ việc lập trình, marketing, design, kéo fomo, đến việc có những người bạn đã ở trong thị trường crypto khá lâu. Những việc cần thiết để vẽ lên 1 dự án xịn, tokenomics đủ tốt, cách đi tiền để bơm thổi kéo fomo ra sao, xả token lúc nào,... thì đều thực hiện 1 cách khá dễ dàng.

Một góc nhỏ khi đội MM tập sự học cách đẩy giá

1, 2, 3 dự án, nhóm mình đã kiếm được 1 con số lợi nhuận vượt ngoài mong đợi trước đó. Tài khoản lại được xxx lần.

Mình bắt đầu hình dung được 1 phần nào đó mà các đội market maker làm giá, thao túng thị trường, các họ tạo game, kéo dòng tiền, bơm thổi, đẩy giá và rũ bỏ những người chơi tâm lý yếu, hay cách họ bẻ gãy phân tích kỹ thuật từ người chơi,... 

Mặc dù những dự án của nhóm mình tạo chỉ có market cap (vốn hóa thị trường của dự án) chỉ khoảng từ 1-5 triệu $, nhiều nhất cũng chỉ 12 triệu $ nhưng quãng thời gian này bản thân mình học được rất, rất nhiều điều.

Và khi làm đến dự án thứ 5, mình quyết định dừng lại.

...với cảm giác bất an.

Lý do cho quyết định dừng lại mình sẽ kể sau đây có thể đối với các bạn nghe thật sáo rỗng hay tào lao. Nhưng dù sao đó cũng là cảm giác và quyết định của mình lúc đó. Mong tất cả mọi người hãy tôn trọng suy nghĩ khác biệt của nhau.

Vào 1 buổi tối khuya trung tuần tháng 6/2021, khi đang support cộng đồng người chơi crypto trên telegram, mình đã nhận được tin nhắn của một người chơi từ Ấn Độ. Tin nhắn có nội dung đại khái là:

- "Tao đang có 3 BNB cuối cùng mới mượn được (khoảng 25 triệu VNĐ thời điểm đó), hi vọng con meme coin này tốt để tao có thể trang trải kinh phí qua đợt dịch. Cảm ơn tụi bây".

Có thể đó là một dòng tin nhắn lừa đảo, tìm sự đồng cảm, hoặc đầu tư theo trường phái tâm linh, dựa vào lòng tham tột độ cố gắng kiếm lãi ăn nhiều rồi đến khi thua thì cầu xin để kiếm 1 ít thương hại,.. 

Nhưng đối với mình, những lời đó trong hoàn cảnh đó thực sự đã thức tỉnh mình. Mình quyết định dừng lại, không tạo dự án bánh vẽ nữa mặc dù quãng thời gian đó đang thực sự kiếm được 1 khoản lợi nhuận rất khủng.

Giải thích một chút về việc tạo dự án: thời điểm đó các dự án đa phần là bánh vẽ, người chơi cũng hiểu điều đó và tham gia vào theo kiểu đa cấp, người chơi sau sẽ là thanh khoản cho người vào trước. Và với lòng tham tột độ, chúng ta sẽ luôn bỏ qua những rủi ro thường thấy mà lao vào như con thiêu thân để mong là người ăn và ai cũng nghĩ mình là người thông minh, sẽ không để tiền của mình làm thanh khoản cho người khác. Đây là cuộc chơi của sự bơm thổi giá.

Mình hiểu rõ rằng ở thị trường tài chính luôn tồn tại cơ hội, nơi đây cũng không có chổ cho sự ngu dốt và lòng nhân từ, mọi sai lầm đều phải trả giá bằng tiền hoặc rất nhiều tiền. Sự nghiệt ngã, cháy tài khoản ở giai đoạn đầu đã dạy cho mình những bài học nhớ đời. Bản thân mình may mắn vì có những người bạn sẵn sàng hướng dẫn và kiếm lại được số tiền mình đã trả giá cho sự ngu ngốc của bản thân một cách nhanh nhất.

Bản thân đã từng chia sẻ về việc hiến tạng, điều đó có nghĩa là mình không cho phép bản thân có những hành động đi ngược lại những giá trị đã build. Mình muốn mang lại 1 giá trị lớn hơn cho cộng đồng hơn là việc chỉ chăm chú bơm thổi giá và kiếm lợi nhuận.

Mình dừng lại vì 1 đoạn tin nhắn đó (thực sự cũng không biết ai là ai). Một số câu hỏi tự hỏi lòng mình là nên tiếp tục để kiếm 1 khoản đậm hơn hay chuyển hướng, rồi mình sẽ đi con đường này tiếp theo như thế nào. Tệ hơn, nếu câu chuyện của anh chàng đó có thật, và bản thân mình cũng bị y chang thì sẽ ra sao? Nếu thời điểm này mình vẫn đang lỗ???

IV. Theo trend tiếp theo: Game Fi | 1M$ đầu tiên

Sau khi quyết định không làm dự án nữa, nhóm mình quay lại cách đánh cũ theo trend meme nhưng số lượng dính scam quá nhiều làm mình chán nản. Lại chuyển hướng tiếp thôi. Axie Infinity là câu trả lời.

Những tháng ngày chơi game kiếm tiền

Thực sự phải thừa nhận 1 điều, khi đã có 1 khoản tiền lãi, chúng ta rất dễ dàng ra quyết định đầu tư.

Axie Infinity là 1 tựa game Play to earn (chơi game kiếm tiền) chạy trên nền tảng blockchain, được phát triển bởi người Việt và nhận vốn từ các quỹ đầu tư nước ngoài. Để chơi game người chơi cần đầu tư 3 thú nuôi và chơi game theo chiến thuật đánh thẻ bài,... thông tin thêm thì các bạn có thể search trên Google.

Thời điểm đó mình quyết định đến với game vì lợi nhuận rất khủng. Giá thú (thú thuần) tại thời điểm mình đầu tư có giá là 0.9-1.2 ETH (Giá ETH tại thời điểm đó là ~1600$). Và bạn phải đầu tư 1 team đủ 3 thú. Chỉ sau 10-15 ngày chơi là bạn sẽ hòa vốn 100%.

Điều đó có nghĩa là với khoảng 100 triệu đầu tư, bạn sẽ có thể lấy lại hoàn toàn 100 triệu đó trong vòng 2 tuần.

Sau khi cân nhắc, tìm hiểu, tụi mình quyết định bắt đầu đầu tư chỉ từ 4 thú (khoảng 6000$), lập trại và phối giống, sau 20 ngày thì đã có được tổng cộng 10 đội hình với 30 thú.

Và còn nhiều game khác nữa

Tụi mình có lãi thật, và từ đây cũng bắt đầu 1 số sai lầm: kì vọng cao để rồi hold to die. Tụi mình chỉ hòa vốn sau 6 tháng đầu tư vào game mặc dù thời gian đầu có thể đã có 1 khoản lợi nhuận gấp 5-10 lần vốn đầu tư.

Bài học mình rút ra tiếp tục là: Ngắn hay dài không quan trọng, đôi lúc trong thị trường ngày bạn phải quan tâm đến target hơn là thời gian. 

Lòng tham cùng với sự kì vọng cao trong thị trường này đã lấy lại lợi nhuận có được. Khi bản thân đang say men say chiến thắng và không đủ tỉnh táo người ta thường hay có những quyết định sai lầm. May mắn là trong quãng thời gian đó tụi mình có rất nhiều lãi trong đợt dịch. Hơn 20 tỷ.

IV. Xây dựng kiến thức nền tảng, build giá trị nội tại, tự tìm hidden gems

Mình bắt đầu học cách phân bổ vốn, dòng vốn để trade ngắn hạn để kiếm dòng tiền sinh hoạt hằng tháng, một khoản nhỏ để đánh futures, dòng vốn dành cho các mã coin theo trend, một ít để làm retroactive kiếm airdrop, 1 khoản to dành cho đầu tư dài hạn vào các mã coin nền tảng... 

Nhờ có kế hoạch cụ thể hẳn hoi nên mình đã liên tục có lợi nhuận trong mùa uptrend đó, và khi downtrend, xảy ra, các mã coin mình nắm vẫn nằm trong top gainers hằng ngày.

Và mình học được 1 điều quan trọng: người ta chỉ bán tháo tài sản khi dòng tiền đó không health, còn những người có dòng vốn tốt và nhàn rỗi, họ rất ít khi bán tài sản mà còn tích lũy thêm.

Khi có được một số vốn tương đối để đầu tư, bản thân mình bắt đầu chọn những điều an toàn hơn, rủi ro ít hơn để tâm lý an yên hơn. Mình quyết định bỏ phố về quê tịnh dưỡng 1 thời gian để tu luyện,

Quá trình tu luyện vẫn phải thức đêm "canh kèo"

Trong thời gian này mình quay lại học về các kiến thức cơ bản, tự định hướng cho mình rằng là mình sẽ trở thành ai, có giá trị gì. Nếu quyết định theo crypto nhưng không được share kèo từ các group hay KOLs hoặc bạn bè mình thì mình có thể sống được với thị trường hay không. Nếu mở rộng đầu tư sang các lĩnh vực khác như Forex, Chứng khoán, Bất động sản, kinh doanh truyền thống thì sẽ như thế nào???

Khoảng thời gian này mình lại ăn được 1 vài con sóng x2, x3 của thị trường hoặc những kèo airdrop (tiền từ trên trời rớt vô tài khoản) với số tiền cũng kha khá như Paraswap đã airdrop cho những người skin in the game khoảng 8000$ và nhiều những dự án khác nữa. 8000$ tương đương với gần 200 triệu VNĐ tại thời điểm fomo đó khi tỷ giá lên tới 25000/usdt.

Mình đã nhận được 7800 PSP từ Paraswap bằng cách làm theo các hướng dẫn từ Coin98.net - Giá 1 PSP tại thời điểm đó là 1,x$

Trong giai đoạn này mình học được thêm một điều: khi có kiến thức, kinh nghiệm, đủ thời gian vọc vạch, trải nghiệm với thị trường, bạn sẽ luôn có nhiều cách chơi và kiếm tiền dù là uptrend hay downtrend.

V. Hiệu ứng Dunning-Kruger

Khi bạn có cảm giác chiến thắng liên tục thì bạn sẽ làm gì??? Bản thân mình đã rơi vào trạng thái Dunning-Kruger. Theo định nghĩa trên Wikipedia:

Trong tâm lý học, hiệu ứng Dunning–Kruger là một dạng thiên kiến nhận thức trong đó mọi người đánh giá khả năng nhận thức của họ cao hơn năng lực thực tế. Sự thiên vị nhận thức này chịu ảnh hưởng của ảo tưởng tự tôn, xuất phát từ việc mọi người không thể nhận ra sự thiếu khả năng của họ.

Cụ thể, Dunning & Kruger mô tả quá trình này diễn ra như sau: 

• Khi chưa biết gì về lĩnh vực nào đó thì mức độ tự tin của một người sẽ bằng 0 → điều này dễ hiểu và không có gì để bàn. 
• Vấn đề bắt đầu thú vị khi những người bắt đầu biết sơ sài về một lĩnh vực nào đó thì thường có xu hướng lầm tưởng là mình đã rất giỏi trong lĩnh vực ấy. Họ rất tự tin về những phát biểu của mình, hay thậm chí đi chỉ dạy người khác. Giai đoạn này gọi là Peak of Mt. Stupid – Đỉnh cao của ngu ngốc. 
• Khi bắt đầu đào sâu nghiên cứu, sự tự tin này ngay lập tức rớt xuống gần như bằng không. Giai đoạn này gọi là Valley of Despair – Thung lũng của sự thất vọng.
• Nếu họ vẫn tiếp tục tìm hiểu, mỗi ngày sự hiểu biết của họ sẽ mỗi tăng – song song đó sự tự tin của họ dần tăng dần trở lại. Giai đoạn này gọi là Slope of Enlightment – Con dốc của sự khai sáng. 
• Việc tăng dần này sẽ tiếp tục cho đến khi người đó trở thành một chuyên gia, khi mà họ đã hiểu tường tận từ trong ra ngoài lĩnh vực đó. Lúc này sự tự tin cũng sẽ tăng đến một mức độ ổn định. Giai đoạn này gọi là Plateau of Sustainability – Cao nguyên của sự bền vững. (Tuy nhiên, dù mức độ tự tin ở giai đoạn này có cao thì cũng hiếm khi nào cao bằng Peak of Mt. Stupid).

Mình nhận thấy rằng chính bản thân đã rơi vào trạng thái Peak of Mt. Stupid – Đỉnh cao của ngu ngốc. Mình đã cố gắng giải thích với mọi người khi được hỏi về bitcoin, blockchain, crypto, defi các trend Memecoin, GameFi, Metaverse, NFT, Web 3, săn airdrop,... mà sự hiểu biết của bản thân chỉ ở mức nửa vời. Vâng, chính xác bản thân mình thực sự ngu ngốc và hiện tại mình vẫn đang cố gắng cải thiện từng ngày. 

VI. Sự nhàm chán của tuổi trẻ, và bắt đầu lại với công việc.

Đôi lúc bạn nghe đến việc 1 người nào đó có cuộc sống thoải mái, không cần bận tâm về các vấn đề tài chính, tự do tận hưởng cuộc sống thì có thể bạn cảm thấy họ khá sung sướng và mong muốn được như vậy. Thực sự điều đó tuyệt vời đấy, nhưng với quãng thời gian ngắn thôi. Nếu kéo dài thì không tuyệt tí nào đâu. Khi một phần chính bản thân đã trải qua điều đó dù ít ỏi, mình cảm thấy mất kết nối với mọi người xung quanh, mất đi động lực học hỏi, phát triển bản thân (có thể là do mình thiếu kỷ luật), và "rảnh rỗi sanh nông nỗi" là có thật.

Bản thân mình chưa đạt được tự do tài chính như kế hoạch, dòng tiền vẫn không ổn định nhưng mình bắt đầu tiếp cận và học nhiều hơn về cách quản lý chi tiêu, quản lý cảm xúc cá nhân, đã học được cách an yên và vững tâm hơn cho các con sóng sắp tới. 

Có thể sẽ có những biến cố làm mình ngã, nhấn chìm bản thân mình, nhưng sẽ đáng sợ hơn nếu chúng ta không lựa chọn đứng dậy mà nằm luôn. Đối với mình, quãng thời gian trên cực kỳ may mắn vì có quý nhân hỗ trợ. Và mình biết thêm 1 điều: người thầy sẽ xuất hiện đúng lúc chúng ta muốn học hỏi.

Hành trình với việc đầu tư crypto của mình vẫn sẽ tiếp tục, tuy nhiên có thể theo 1 hướng khác hoàn toàn so với thời điểm ban đầu. Đây là một thị trường còn rất sơ khởi, thích hợp cho các bạn vốn ít tìm cách thay đổi vị thế tài chính của bản thân trong đó có cả mình.

Quãng thời gian 1 năm rưỡi đã trải qua (09/2020 - 04/2022) đã dạy cho mình khá nhiều điều về tiền bạc, tài chính, tâm lý đầu tư, cách nhìn nhận thị trường, quản lý dòng tiền, khả năng research, độ nhạy với thị trường,... Mình cảm thấy thực sự biết ơn vì điều đó. Nếu lỡ sau này bản thân mình có lạc lối thì blog này như một khoảng nhỏ để bản thân tịnh tâm và đọc lại những suy nghĩ của bản thân lúc còn trẻ. 

Trong đợt này mình còn muốn học thêm 1 bài học về sức chịu đựng của tâm lý đầu tư khi chấp nhận việc bị chia tài khoản nhiều thiệt nhiều, có thể về 0 luôn để sau này còn chiến thắng những con sóng lớn hơn. Điều đó có nghĩa là mình đang sẵn sàng mất toàn bộ số lãi còn lại là gần 100.000 BUSD lợi nhuận đã kiếm được để bản thân có thể vượt qua tâm lý sợ mất, hoảng loạn,... Hi vọng khi học xong bài học này, bản thân mình có thể đi xa hơn trong giai đoạn tiếp theo.

Giờ đây mình đã quay lại với công việc truyền thống là tư vấn các doanh nghiệp chuyển đổi số áp dụng hệ thống SAP vào công tác quản trị. Bản thân mình muốn học hỏi nhiều hơn, trải nghiệm nhiều hơn dù đôi lúc cách làm việc hay cách suy nghĩ của mình thật khác lạ nhưng đó vẫn là 1 phần cuộc sống của mình và mình không muốn chối bỏ điều đó.

Mình đã quay lại với công việc tư vấn SAP

Nếu bạn có hứng thú với các công việc liên quan đến mảng tư vấn doanh nghiệp, làm việc chuyên nghiệp, có quy trình chuẩn quốc tế, đồng nghiệp thân thiện, sếp trên vui tính,... thì có thể liên hệ mình nếu có thắc mắc hoặc cùng làm đồng đội với mình luôn.

 

Bài viết khá dài rồi, càm ơn các bạn đã dành thời gian đọc đến đây!!!

Khanh Nguyen | 31/03/2022